Η οικογένεια Γιώργου Κτενίδη από την Κρώμνη το 1908. Από το αρχείο του Γ. Καζαντζή (tzokazan.blogspot.gr)

[Το συνοδευτικό κείμενο είναι του Γιώργου Καζαντζή από τη σχετική δημοσίευσή του στον Εορδαϊκό Παλμό και στο tzokazan.blogspot.gr και το δημοσιεύουμε έχοντας προηγουμένως ζητήσει την άδειά του].
 “Κρωμέτες σκυλ’ υιός είμαι, ματώνω κι ματούμαι” που, σε ελεύθερη ερμηνεία σημαίνει“ είμαι δυνατός, γενναίος, πεισματάρης, άτρωτος, γιος, απόγονος, κατοίκου της ΚΡΩΜ, κτυπώ, σκοτώνω, ή, αν θέλετε, νικώ και δεν νικιέμαι”. Αν ψηλαφίσουμε τον αγώνα των ανταρτών του Πόντου θα διαπιστώσουμε το ιδιαίτερο αυτό χάρισμα της περιοχής Κρωμ. Ένας από τους αγωνιστές της Κρώμνης ήταν και ο εικονιζόμενος στη φωτο μας Γιώργος Κτενίδης, 1oς ξάδελφος του Φίλωνα Κτενίδη, γνωστότατου λόγιου και συγγραφέα πολλών ποντιακών βιβλίων και ιδρυτή της μονής “Παναγία Σουμελά” στη Βέροια. Ο Γιώργος Κτενίδης γεννήθηκε και διέμενε στην Κρώμνη, στα βουνά του Πόντου, όταν και όπως η κατάσταση το απαιτούσε. Παντρεύτηκε στην Κρώμνη την συμπολίτισσα του Ευδοκία, με την οποία απέκτησε 3 παιδιά. Η ανήσυχη Ελληνική του ψυχή τον απομάκρυνε από την οικογένειά του και τον οδήγησε στο πεδίο των μαχών, όπου και σκοτώθηκε . Άλλωστε, η όλη παρουσία του στη φώτο μας συνομολογεί το αληθές της δικής μας φτωχής περιγραφής, Με τον ξεριζωμό των Ελλήνων, η οικογένειά του, μαζί με άλλους πρόσφυγες, εγκατέλειψε την Τουρκία και το 1924 αποβιβάστηκαν στη Μακρόνησο, με την προσδοκία, πως, θα ξανανταμώσει με τον σύζυγο και πατέρα, όμως… Στη Μακρόνησο όλη η οικογένεια εργάστηκε σκληρά, 2 χρόνια, για την επιβίωση της, όταν η Ευδοκία προσεβλήθη από την επιδημία της εποχής, τον εξανθηματικό τύφο και απεβίωσε. Τα τρία ορφανά, μόλις συνήλθαν από τον πρόωρο χαμό της μητέρας τους και προφανώς και των δύσκολων συνθηκών διαβίωσης, μετοίκησαν στα Καϊλάρια (Πτολεμαϊδα), ίσως και με την προτροπή του θείου τους, Φίλωνα Κτενίδη, που γνώριζε πως στην περιοχή Καϊλαρίων υπάρχει μεγάλος αριθμός προσφύγων Ποντίων. Στα Καϊλάρια, ο προστάτης(μικρότερος) πλέον αδελφός, Στέλιος, εργάστηκε σκληρά, ως τυπογράφος, για να αποκαταστήσει τις αδελφές του. Στη φωτο μας, από αριστερά: Η Ευδοκία Κτενίδου, η Αγγελική Κτενίδου-Ιωσηφίδου, η Πηνελόπη Κτενίδου-Αθανασιάδου (σύζυγος του καθηγητή Ηλία), ο Κτενίδης Στέλιος και ο Κτενίδης Γιώργος.
 Δημοσιεύτηκε στον ΕΟΡΔΑΪΚΟ ΠΑΛΜΟ, 30-12-2015, σελίδα 23, ημέρα Τετάρτη.