Το κάστρεν της Γλούβαινας στην Κρώμνη

Στην εφημερίδα Φάρος της Ανατολής, 24-11-1910, γίνεται αναφορά στο κάστρο της Γλούβαινας, με περιγραφή του χώρου, των στοιχείων δομής και των διαστάσεων του κτίσματος.

Το κάστρο όπως φαίνεται από τον Αληθινό

κάτω από το κάστρο

Περισσότερες φωτογραφίες του κάστρου σε παλιότερη ανάρτησή μας εδώ

Η θέση του στον χάρτη της Κρώμνης

Βρείτε το στο Google earth: earth.google.com/Kastren-Kromni

Οι εκκλησίες της Κρώμνης (συνολική επισκόπηση)

Κλείνοντας τη σειρά αναρτήσεων με θέμα τις εκκλησίες της Κρώμνης κάνουμε μια συνοπτική αναφορά στο σύνολο των εκκλησιών (ενοριακών, παρεκκλησίων και εξωκκλησίων). Τα ονόματα των εκκλησιών παρατίθενται κατά ενορίες. Για τις περισσότερες απ' αυτές δεν υπάρχουν φωτογραφίες. Εμείς βρήκαμε μόνο για τις 14. Στον πίνακα που ακολουθεί ο πλήρης κατάλογος με τις 43 εκκλησίες.

1. ΜΟΧΩΡΑ	Γενέθλιον της Θεοτόκου,
2. ΜΟΧΩΡΑ	Άγιος Στέφανος,
3. ΜΟΧΩΡΑ	Προφήτης Ηλίας,
4. ΜΟΧΩΡΑ	Αε-Στράτηγον,
5. ΜΟΧΩΡΑ	Αε-Θόδωρον,

Το κάστρο της Κρώμνης

Πάνω σε έναν βράχο, στα υψώματα δυτικά της Γλούβενας, υπάρχουν τα ερείπια του βυζαντινού κάστρου της Κρώμνης. Έχει κυκλικό σχήμα και στο κέντρο της αυλής του πηγάδι. Δέσποζε στη γύρω περιοχή και επόπτευε σχεδόν ολόκληρη την Κρώμνη. Στην εποχή ακμής της Κρώμνης είχε περιέλθει σε αχρηστία. Σε μια σειρά όμορφες εικόνες, που αλιεύσαμε στο διαδίκτυο, μπορείτε να θαυμάσετε το περίφημο "Κάστρεν" της Κρώμνης.

Αναφορά στο κάστρο από το βιβλίο του Α.Ι.Παρχαρίδη Ιστορία της Κρώμνης:
"Οι Πέρσαι ηττήθησαν επί Ιουστινιανού (527) υπό Πέτρου του Στρατηλάτου και τοιουτοτρόπως εσώθησαν αι χώραι αυταί της Βυζαντιακής Αυτοκρατορίας ο δε Μέγας εκείνος βασιλεύς μη αρκεσθείς εις τας νίκας των στρατών του και προνοών δια το μέλλον της Αυτοκρατορίας ωχύρωσε πολλάς πόλεις και κατεσκεύασε πλήθος φρουρίων και φυλακείων εις όλα τα μέρη του αχανούς κράτους του. Των φρουρίων και φυλακείων τούτων, των ανηκόντων εις την σειράν του Παρυάδρου, είχε και η Κρώμνη μερικά εκ των οποίων σώζεται οπωσούν σώον το Κάστρον της Γλούβενας, το του Καστροποδίου καταστραφέν".

Βίντεο της Κρώμνης 

                             Στο 0:34-0:38 του βίντεο φαίνεται το κάστρο

Ο ναός της Παναγίας στην ενορία Μαντζάντων της Κρώμνης

Οι φωτογραφίες είναι από το διαδίκτυο και οι πληροφορίες από το βιβλίο Κρώμνη του Γεωργίου Φιρτινίδη.

 Κάτω από τους αγέρωχους βράχους, τα περίφημα Λεοστάρια, και μέσα σε μια κατωφερή κοιλάδα με πλούσια πρασινάδα και κρύα νερά απλώνεται η ενορία Μαντζάντων, μια από τις μεγαλύτερες της Κρώμνης στα βόρεια του Σιαμανάντων.

Η εκκλησία βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της ενορίας και γιόρταζε το Γενέθλιον της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου. Πανηγύριζε μαζί με την Μόχωρα και όπως εκεί, έτσι και εδώ γινόταν από το βράδυ μεγάλη φωτοχυσία. Οι νέοι του χωριού μάζευαν κάτω από τα Λεοστάρια πολλά «κάζια» και τα κατέβαζαν στη θέση «Μαγουδού». Τα τοποθετούσαν σε εκατό σωρούς.

Δείτε στον σύνδεσμο που ακολουθεί τη θέση της εκκλησίας Μαντζάντων στην Κρώμνη:

Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής Καστροτοίχου Κρώμνης

Σκαρίφημα του Καστρότοιχου από τον Γ. Φιρτινίδη

Ο Καστρότοιχος στο Google earth, όπως διαμορφώθηκε από εμάς: 

https://earth.google.com/web/@40.55666281,39.59473838,1931.48300512a,1940.73548982d,35y,54.90739947h,60t,0r/data=CgAoAg

Οι πληροφορίες από το βιβλίο "Κρώμνη" του Γεωργίου Φιρτινίδη (Έκδοση και διανομή από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς).Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακούς φίλους ή από σελίδες στο διαδίκτυο.

Η εκκλησία σήμερα

Σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου από την Μόχωρα και

Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στον Αληθινό της Κρώμνης

Ο Αληθινός ήταν, κατά τον Φιρτινίδη, η μεγαλύτερη και ωραιότερη ενορία της Κρώμνης.
Σκαρίφημα του Αληθινού από τον Γ. Φιρτινίδη

Χάρτη της περιοχής μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο:   https://earth.google.com/web/@40.55666281,39.59473838,1931.48300512a,1940.73548982d,35y,54.90739947h,60t,0r/data=CgAoAg
Αποτύπωση των τοπωνυμίων του Αληθινού με βάση το σκαρίφημα του Φιρτινίδη μπορείτε να δείτε στην παρακάτω εικόνα από το Google earth, όπως την διαμορφώσαμε.

Οι πληροφορίες από το βιβλίο "Κρώμνη" του Γεωργίου Φιρτινίδη (Έκδοση και διανομή από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς).Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακούς φίλους ή από σελίδες στο διαδίκτυο.

Στον παρακάτω σύνδεσμο, που παραπέμπει σε περιστρεφόμενη φωτογραφία 360ο, μπορείτε να

Η εκκλησία της Παναγίας στη Μόχωρα της Κρώμνης

Οι πληροφορίες από το βιβλίο "Κρώμνη" του Γεωργίου Φιρτινίδη (Έκδοση και διανομή από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς).

Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακούς φίλους ή από σελίδες στο διαδίκτυο.

Στο δυτικό τμήμα της ενορίας της Μόχωρας βρίσκεται η εκκλησία. Ωραίο κτίριο βασιλικού ρυθμού, απομίμηση της εκκλησίας του Αγίου Γρηγορίου της Τραπεζούντος. Είχε υψηλό καμπαναριό από πέτρινες κολώνες σε δυο πατώματα, στημένο στη μέση του μεσημβρινού τοίχου, όπου και η μία είσοδος της εκκλησίας. Και άλλη είσοδο είχε στη δυτική πλευρά. Στο δεύτερο πάτωμα του καμπαναριού και μέσα από τον γυναικωνίτη άνοιγε πόρτα προς αυτό και από εκεί γινόταν η κωδωνοκρουσία από μια μεγάλη καμπάνα βάρους 120 κιλών και 6 μικρότερες. 

Όλες αυτές οι καμπάνες, κρεμασμένες στον θόλο του καμπαναριού έστελναν τον ήχο τους με μελωδικότατους ρυθμούς σε όλον τον ορίζοντα της Κρώμνης.

Επίσης αριστοτεχνικότατο ήταν και το τέμπλο, που στόλιζε το εσωτερικό της εκκλησίας, όλο από καρυδιά και όμοιο του οποίου ελάχιστες εκκλησίες του Πόντου μπορούσαν να παρουσιάσουν.

Η εκκλησία του Αη-Γιάννη Στεφανάντων (Καβελάκ) στην Κρώμνη

Οι πληροφορίες από το βιβλίο "Κρώμνη" του Γεωργίου Φιρτινίδη (Έκδοση και διανομή από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς).
Οι φωτογραφίες προέρχονται από διαδικτυακούς φίλους ή από σελίδες στο διαδίκτυο.

Η εκκλησία Στεφανάντων, από τις μεγαλύτερες της Κρώμνης, λιθόκτιστη, ήταν κτισμένη πάνω σ’ έναν πελώριο βράχο και εδέσποζε σε όλες σχεδόν τις ενορίες. Το τέμπλο της ήταν στολισμένο με ωραίες εικόνες βυζαντινής τέχνης. Είχε ψηλό καμπαναριό, υψωμένο πάνω στη στέγη και όταν χτυπούσαν οι καμπάνες, ο ήχος τους ξεπερνούσε τα σύνορα της Κρώμνης. Το κωδωνοστάσιο αυτό κτίστηκε με δωρεά του Κουντούρωφ, κατοίκου Φραγκάντων, του μετέπειτα μεγάλου μεταλλωρύχου του Καυκάσου Αλλάχ-Βερτή.

Πάνω στον βράχον αυτόν την 16^ην Ιουλίου του 1916, όπως αναφέραμε στο κεφάλαιο « Η Κρώμνη στην κατοχή των Ρώσων», οι Ρώσοι στήσανε κανόνι και έβαλαν προς τον Αε-Θόδωρον του Σαράντων, όπου ήταν ταμπουρωμένο το τάγμα θανάτου των Τούρκων.

Κρυφό παρεκκλήσι στην Παναγία Σουμελά ανακάλυψαν Τούρκοι επιστήμονες

Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Sabah, οι επιστήμονες που ασχολούνται με τα έργα αναστήλωσης του ιστορικού μοναστηριού του Πόντου ανακάλυψαν στο βόρειο τμήμα της μονής Σουμελά, κάτω από τη στέγη, κρυφή δίοδο προς ένα παρεκκλήσι.Το παρεκκλήσι, που μέχρι τώρα ήταν άγνωστο, κοσμείται από αγιογραφίες όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες που διέρρευσαν.  Όταν φέτος το καλοκαίρι επιτραπεί και πάλι η πρόσβαση στο μοναστήρι, οι επισκέπτες θα μπορούν να επισκεφθούν και το κρυφό παρεκκλήσι.

Ο χάρτης της Κρώμνης μετά τις παρεμβάσεις μας στο google maps για την επισήμανση μνημείων της περιοχής

Μπορείτε να μεγαλώσετε τον χάρτη και να μετακινηθείτε στην ευρύτερη περιοχή. Αν γνωρίζετε τα ακριβή ονόματα μνημείων της περιοχής (και οπουδήποτε στον Πόντο), γνωστοποιήστε τα σε μας με μήνυμα ώστε να παρέμβουμε στον χάρτη.

Ενημέρωση χαρτών της Google maps για μνημεία και τοπόσημα της Κρώμνης

Όπου μπορούμε, συνεισφέρουμε κι εμείς στην ταυτοποίηση μνημείων ή τόπων στον ιστορικό Πόντο. Σήμερα ήρθε η ενημέρωση από την Google maps ότι εγκρίθηκε η παρέμβασή μας για τον εντοπισμό της εκκλησίας του Αγίου Χριστοφόρου στο Λυκάστ' της Κρώμνης. Ακολουθούν και άλλες.

Δείτε τον παρακάτω ενσωματωμένο χάρτη ή πληκτρολογήστε, στο πλαίσιο αναζήτησης του χάρτη της Google  (επάνω αριστερά), τη φράση: Άγιος Χριστόφορος Λυκάστ

Η ενημέρωσή μας από την Google