Ημέρα μνήμης της γενοκτονίας

Αλέξανδρος Ακριτίδης (σπάνια φωτογραφία)

Οι τρεις επιστολές του μελλοθάνατου Αλέξανδρου Ακριτίδη, του εθνομάρτυρα με καταγωγή από το Λυκάστ της Κρώμνης.

(Η ανάρτηση αυτή αφιερώνεται στην ημέρα μνήμης της γενοκτονίας 19 Μαΐου).

Ως γνωστόν, τα λεγόμενα «δικαστήρια» της Αμάσειας καταδίκασαν το 1921, με συνοπτικές και κατά παραγγελία καταδίκες, την αφρόκρεμα του ποντιακού Ελληνισμού. Ανάμεσά τους και δυο εκλεκτά τέκνα της Κρώμνης: ο βουλευτής του οθωμανικού κοινοβουλίου Ματθαίος Κωφίδης και ο επιχειρηματίας Αλέξανδρος Ακριτίδης. Επιστολές και των δύο μελλοθανάτων κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, αλλά και γενικότερα. Η επιστολή που αποδίδεται στον Αλ. Ακριτίδη αποτελεί συμπίλημα τριών αυθεντικών επιστολών που στάλθηκαν στη σύζυγό του Κλειώ, μέσα από τα κρατητήρια της Αμάσειας. Ορισμένα στοιχεία, μάλιστα, της ενοποιημένης επιστολής έχουν τροποποιηθεί. Οι αυθεντικές επιστολές, δυσανάγνωστες πια από την πολυκαιρία, βρίσκονται στα αρχεία της Αδελφότητας Κρωμναίων Καλαμαριάς μαζί με τα δακτυλογραφημένα αντίγραφά τους.

Τις πληροφορίες αυτές βρήκαμε στο βιβλίο της κ. Παρυσάτιδος Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου,  «Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος». Η συγγραφέας είναι καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ και δισέγγονη του Αλ. Ακριτίδη.

Ακολουθούν φωτογραφημένα τα

Ο Άγιος Χριστόφορος στο Λυκάστ της Κρώμνης γιορτάζει αύριο;

Με την ευκαιρία της γιορτής του Αγίου Χριστοφόρου  στις 9 Μαΐου, αφιερώνουμε την ανάρτηση αυτή στην εκκλησία του Αγίου στο μικρό και απόκρημνο χωριό της Κρώμνης, στο Λυκάστ.

Το Λυκάστ από ψηλά. Τελευταίο κτίσμα στο βάθος ο Άγιος Χριστόφορος. (φωτο: Meliksah San)

 Το 2009 η καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ κ. Παρύσατις Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, δισέγγονη του εθνομάρτυρα του Πόντου Αλέξανδρου Ακριτίδη, επισκέφθηκε το Λυκάστ, χωριό καταγωγής της οικογένειας Ακριτίδη. Τις εμπειρίες από το ταξίδι αυτό περιέγραψε μεταξύ άλλων στο βιβλίο της «Τραπεζούς 1921: ανέσπερο έτος»(Εκδόσεις Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2015).
 Από το βιβλίο αυτό ξεσηκώνουμε την περιγραφή και ένα σκαρίφημα της εκκλησίας του Αγίου Χριστοφόρου. Οι φωτογραφίες του Ramazan Nas, που συνοδεύουν το κείμενο, είναι από παλιότερες αναρτήσεις της σελίδας μας.

«…Η θύρα της στο νότιο τμήμα της με κατέπληξε. Καλαισθησία, αρμονία, γνώση, τεχνική, όλοι μαζί οι παράγοντες που

Γερβάσιος Σουμελίδης (1882-1943), μητροπολίτης Γρεβενών, ο από Σεβαστείας

75 χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τον θάνατο του μητροπολίτη Γρεβενών Γερβασίου Σουμελίδη, του από Σεβαστείας. Σε παλιότερη ανάρτησή μας είχαμε αναφερθεί στην προσωπικότητά του (http://kromni.blogspot.gr/2014/07/blog-post_30.html).
Επίσης γράψαμε και το σχετικό άρθρο στη βικιπαίδεια (https://el.wikipedia.org/wiki/Γερβάσιος_Σουμελίδης).
Από την εντωμεταξύ έρευνα προέκυψαν και νέα στοιχεία, γι’ αυτό και το καινούριο αφιέρωμα.

                                                                     ---

Ο Γερβάσιος (κατά κόσμον Ευριπίδης Σουμελίδης του Χαραλάμπους) γεννήθηκε το 1882 στη Βαρενού της Κρώμνης, στον ανατολικό Πόντο, που ανήκε στη Μητρόπολη Χαλδίας. Ήταν ανεψιός του μητροπολίτη Χαλδίας Γερβασίου Σουμελίδη και πρώτος εξάδελφος του παππού του γράφοντος, Σπύρου Παπαδόπουλου, δάσκαλου από το Λυκάστ’.

Ο Γερβάσιος ιεροδιάκονος

Σπούδασε στην Αργυρούπολη (Γκιουμούσχανε), την Καισάρεια και το 1906 αποφοίτησε από την Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Το 1911-12 ανέλαβε τη διεύθυνση της Ιερατικής σχολής Πρασάρεως. Εργάσθηκε ως δάσκαλος και ιερέας στην Κωνσταντινούπολη, Καισάρεια, Θράκη και το 1912 εξορίσθηκε για τη θρησκευτική και εθνική του δράση στη Σόφια.

Με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων χειροτονήθηκε επίσκοπος Σεβαστείας. Στις 29 Δεκεμβρίου 1913 χειροτονήθηκε στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι Κωνσταντινουπόλεως τιτουλάριος Επίσκοπος Σεβαστείας, Βοηθός Επίσκοπος της Μητροπόλεως Νεοκαισαρείας. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Νεοκαισαρείας Πολύκαρπος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Αγκύρας Γερβάσιο και Χαλδίας Λαυρέντιο. Ανέλαβε τη διοίκηση του Παφλαγονικού (Δυτικού) τμήματος της Μητροπόλεως Νεοκαισαρείας. Το 1919 μετά την παραίτηση του Μητροπολίτη Κολωνείας Δωροθέου μετέβη ως Πατριαρχικός Έξαρχος στη Μητρόπολη Κολωνείας, με έδρα τη Νικόπολη Πόντου. 

http://users.sch.gr/markmarkou/1931_1959/1943/koim/gervasios_soumelides.htm

Η πρώτη φροντίδα του μητροπολίτου Γερβασίου ήταν να αποκαταστήσει, συντηρήσει και περιθάλψει το μέγα κύμα των προσφύγων. Συγκέντρωσε λοιπόν σωρεία δεμάτων ρουχισμού, τροφίμων, φαρμάκων και ζωοτροφών, που μοίρασε με αξιοθαύμαστο τρόπο στο χειμαζόμενο ποίμνιό του.

Ο Γερβάσιος, αριστερά, με τα αδέλφια του

Παράλληλα με τα χρήματα που συγκέντρωσε αποκατέστησε τα ερειπωμένα σπίτια της περιοχής του, που είχαν λεηλατηθεί και πυρποληθεί από τους Τούρκους και εγκατέστησε τους εξορίστους. Για την καλλιέργεια μάλιστα των χωραφιών χορήγησε σε κάθε τέσσερις οικογένειες

Ο Κρωμέτες, ο Κιμισχαναλής και ο Ματσουκέτες! Από παράσταση του Γ. Συμεωνίδη και του Αλ. Παρχαρίδη

Ποντιακό ανέκδοτο από την παράσταση "Ποντίων ευτραπελία" με τον Γιώργο Συμεωνίδη.
πηγή:https://www.youtube.com/watch?v=1OmQXN-xo2w    (kozanitv)