Άγιος Θεόδωρος Σαράντων (εκκλησίες της Κρώμνης)

Δυτικά της ενορίας Σαράντων, περί τα 500 μέτρα και πάνω σ’ έναν γραφικό λοφίσκο, υψώνεται η εκκλησία της ενορίας, «Αε-Θόδωρον», ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης.

Από τα περισσότερα σημεία της Κρώμνης είναι ορατός ο λοφίσκος, που φέρνει στην κορφή του σαν κορώνα την κατάλευκη εκκλησία. Και όταν σήμαιναν οι τρεις καμπάνες
της, ο γλυκόλαλος ήχος τους ξεπερνούσε τα σύνορα της Κρώμνης.

Η εκκλησία με τον λόφο σαν να παρίστανε τον άγιο στρατηλάτη καβαλάρη στο άλογό του.

Πανηγύριζε στις 8 Ιουνίου και το πανηγύρι αυτό ήταν ένα από τα τέσσαρα μεγάλα πανηγύρια της Κρώμνης.

Απ’ όλες τις ενορίες της Κρώμνης και απ’ όλα τα γειτονικά χωριά συνέρρεαν εκεί και σαν ευλαβείς προσκυνητές, αλλά και για ξεφάντωμα. Οι πανηγυριστές μετέφεραν τον ενθουσιασμό τους στα χωριά τους και συνέχιζαν ως εκεί το γλέντι που είχαν αρχίσει στην πανήγυρη.

Προσκυνητές στον Αε-Θόδωρον πήγαιναν και πολλοί από την Ματσούκα, προπάντων όσοι έπασχαν από σεληνιασμό, γιατί πίστευαν και είχαν την πεποίθηση πως η χάρη του Αγίου θα τους γλίτωνε από το κακό.

Η ενορία Σαράντων σε παλιά φωτογραφία

Μέσα στην εκκλησία αυτή το 1916 (16 Ιουλίου) ταμπουρώθηκε το τάγμα θανάτου των Τούρκων για να εμποδίσει την προέλαση των Ρώσων και να προλάβει να ξεφύγει από τον κλοιό ο κύριος όγκος του στρατού.

Οι Ρώσοι, που από τον Αεν-Ζαχαρέαν κατέβηκαν στο Φραγκάντων, έστησαν ένα ορεινό κανόνι πάνω στον βράχο του Αγίου Ιωάννου και από εκεί άρχισαν τον κανονιοβολισμό, ενώ συγχρόνως άλλος ρώσικος στρατός κατέβαινε από τα Καγκέλια του Αληθινού και προχωρούσε από τον δρόμο του Παρχαρίδη προς την Ίμερα κι άλλο μέρος του στρατού βάδιζε προς την Άλγερη.

Η ενορία Σαράντων σήμερα. Στο βάθος η εκκλησία.

Όταν οι Τούρκοι είδαν το μάταιον της αντιστάσεως εγκατέλειψαν την εκκλησία και κατέφυγαν στου Τσουμπλακή και από εκεί οχυρώθηκαν πίσω από τις πέτρες στις πλαγιές του Λυκάστ. Από εκεί προσπάθησαν μάταια να αναχαιτίσουν τους Ρώσους. Στο τέλος όμως δεν κατόρθωσαν να διαφύγουν και πιάστηκαν αιχμάλωτοι.

Ακούστε  το κλασικό τραγούδι "Σην Κρωμ σον Αεν-Θόδωρον επήγα λειτουργέθα" με την Πέλα Νικολαΐδου:

Δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο χάρτη της περιοχής με κέντρο τον Αε- Θόδωρον: 

https://earth.google.com/web/@40.5501965,39.5857529,2007.37310238a,780.03918445d,35y,0h,60t,0r/data=KAI

Πηγή:Οι πληροφορίες είναι από το βιβλίο "Κρώμνη" του Γεωργίου Φιρτινίδη. Οι περισσότερες φωτογραφίες είναι του Алексей Коимшиди (Αλεξέι Κοϊμτσίδη) από το ιστολόγιό του: https://kromni.livejournal.com/tag/Кромни, οι υπόλοιπες από το διαδίκτυο.